భారత్ తో మొట్టమొదటి వెండి నాణెం ముద్రణ.. ఆ కాయిన్ పేరేంటో తెలుసా..

దిశ, ఫీచర్స్ : ప్రపంచ వ్యాప్తంగా వెండి కొనుగోల్లు నిరంతరం పెరుగుతున్నాయి. మే 16 నాటికి దాని ధర ఇప్పటి వరకు లేనంత గరిష్ట స్థాయికి చేరుకుంది. ఒక్కరోజులో రూ.1195 పెరగడంతో కిలో వెండి ధర రూ.85,700కి చేరింది. ఇదే వెండి నాణేలను ఒకప్పుడు సాధారణ లావాదేవీలకు ఉపయోగించేవారు. భారతదేశంలో వెండి నాణేల ట్రెండ్‌ను మొదట షేర్ షా సూరి ప్రారంభించారు.

షేర్షా సూరి బీహార్‌లో జన్మించాడు..

షేర్షా సూరి క్రీ.శ. 1486లో బీహార్‌లోని ససారాంకు చెందిన జాగీర్దార్ హసన్ ఖాన్ ఇంట్లో జన్మించాడు. అతని అసలు పేరు ఫరీద్. ఫరీద్‌ ధైర్యసాహసాలకు షేర్‌ఖాన్‌ బిరుదు ఇచ్చారు. పెరుగుతున్నప్పుడు, ఫరీద్ మొఘల్ సైన్యంలో పనిచేశాడు. 1528 సంవత్సరంలో బాబర్‌తో చందేరీ యుద్ధంలో కూడా పాల్గొన్నాడు. దీని తర్వాత షేర్ షా బీహార్‌లోని జలాల్ ఖాన్ ఆస్థానంలో పని చేయడం ప్రారంభించాడు. అలాగే బాబర్ మరణానంతరం, అతని కుమారుడు హుమాయున్ బెంగాల్‌ను జయించాలని అనుకున్నాడు. కానీ షేర్షా సూరి ప్రాంతం దారిలో పడింది. అందువల్ల రెండు సైన్యాలు ముఖాముఖిగా వచ్చాయి.

హుమాయూన్ సైన్యం యుద్ధం చేయకుండా పారిపోయింది..

1537వ సంవత్సరంలో చౌసా రంగంలో ఒకవైపు సైన్యాలు యుద్ధానికి సిద్ధంగా ఉండగా, మరోవైపు హుమాయున్ తన దూతలో ఒకరిని మహమ్మద్ అజీజ్ షేర్షా వద్దకు పంపాడు. రాయబారి అజీజ్ చొరవతో, హుమాయున్, షేర్ షా సూరి మధ్య పోరాటం లేకుండా ఒప్పందం కుదిరింది. మొఘలుల జెండా క్రింద బెంగాల్, బీహార్ పాలనను షేర్ షా సూరీకి అప్పగించాలని నిర్ణయించారు. అయితే కొన్ని నెలల తర్వాత, 17 మే 1540న, హుమాయున్, షేర్ షా సూరి సైన్యాలు మళ్లీ కన్నౌజ్‌లో ముఖాముఖికి వచ్చాయి.

షేర్ షా సైన్యంలో దాదాపు 15,000 మంది సైనికులు, హుమాయూన్ సైన్యంలో 40 వేల మందికి పైగా ఉన్నారు. అయినప్పటికీ, హుమాయూన్ సైనికులు అతనిని యుద్ధంలో విడిచిపెట్టారు. షేర్ షా గెలిచాడు. దీనితో, భారతదేశంలో మొఘలుల స్థానంలో షేర్ షా సూరి పాలన స్థాపించబడింది. అతను సూర్ రాజవంశాన్ని స్థాపించాడు. ఆయన పాలన చాలా తక్కువ కాలం కొనసాగిందన్నది వేరే విషయం.

లావాదేవీల కోసం అనేక నాణేలు..

షేర్షా సూరి తన స్వల్ప పాలనలో (1940 నుండి 1945) చాలా అభివృద్ధి పనులు చేశారు. భారతదేశంలో చాలా కాలంగా లావాదేవీలకు వివిధ లోహాల నాణేలు, కరెన్సీలు వాడుకలో ఉన్నప్పటికీ, షేర్ షా తన హయాంలో మొదటిసారిగా వెండి నాణేలను ఒక క్రమపద్ధతిలో ప్రవేశపెట్టాడు. షేర్ షా స్వయంగా తన కరెన్సీని రూపాయి అని పిలిచాడు. అది నేడు కొత్త రూపాయి రూపంలో పిలుస్తున్న భారతదేశ కరెన్సీ. అతని వెండి నాణేలలో ఒకదాని బరువు దాదాపు 178 గింజలు అంటే దాదాపు 11.534 గ్రాములు. బ్రిటిష్ కాలంలో, దాని బరువు 11.66 గ్రాములు, ఇది 91.7 శాతం వరకు వెండిని కలిగి ఉంది.

తర్వాత మొఘల్ పాలన స్థాపన తర్వాత ఈ నాణేలు బ్రిటిష్ పాలన వరకు చెలామణిలో ఉన్నాయి. ఈ నాణేలు నేటికీ అక్కడక్కడ కనిపిస్తూనే ఉన్నాయి. వెండి నాణేలు కాకుండా, షేర్ షా సూరి తన పాలనలో దామ్ అంటే చిన్న రాగి నాణెం, మొహర్ అంటే బంగారు నాణెం కూడా ప్రవేశపెట్టాడు. వెండి నాణేన్ని ఒక రూపాయి అని, ఒక తోలా బంగారంతో చేసిన నాణేన్ని మొహర్ అని పిలిచేవారు. అప్పట్లో ఒక బంగారు నాణెం (మొహర్) విలువ 16 రూపాయలు. అంటే ఒక మొహానికి బదులుగా 16 వెండి నాణేలు ఇవ్వాలి.

మొఘలులు షేర్ షా తరహాలో నాణేలను ముద్రించడం..

షేర్ షా తర్వాత ప్రామాణిక బంగారు నాణేలు అంటే మొఘలుల మొహర్ బరువు 170 నుండి 175 గింజల మధ్య ఉండేది. అయితే షేర్షా సురా కొట్టిన వెండి రూపాయి మొఘలుల పాలనలో కూడా అత్యంత ప్రసిద్ధి చెందింది. మొఘల్ కాలంలో, 320 నుండి 330 గింజల బరువున్న షేర్ షా రాగి నాణేల తరహాలో రాగి నాణేలు ముద్రించారు.

అదే సమయంలో మొఘల్ పాలకుడు అక్బర్ 1579 సంవత్సరంలో తన కొత్త మత శాఖ దియా-ఎ-ఇలాహిని ప్రోత్సహించడానికి ఇలాహి పేరుతో బంగారు నాణేలను విడుదల చేశాడు. అప్పట్లో ఒక ఇలాహీ నాణెం విలువ రూ.10.

మొఘల్ కాలంలో, అతిపెద్ద బంగారు నాణెం షాహెన్‌షా అని పిలిచారు. దాని పై పెర్షియన్ సౌర నెలల పేర్లు ఉన్నాయి. మొఘల్ పాలకుడు జహంగీర్ తన కాలంలో నాణేలపై శ్లోకాలను చెక్కాడు. కొన్ని నాణేల పై తన భార్య నూర్జహాన్ పేరును కూడా చెక్కాడు. అయితే, జహంగీర్ అత్యంత ప్రసిద్ధ నాణేలు రాశిచక్ర గుర్తులను కలిగి ఉంటాయి.