చితి పై కాళిమాత ఆలయం.. ఎక్కడ ఉందో చూసేద్దామా..

దిశ, ఫీచర్స్ : బీహార్‌లోని దర్భంగా నగరం అంటే మిథిలా ప్రాంతంగా పిలిచే భాగమతి నది ఒడ్డున ఉన్న నగరం. దర్భంగా అనే పదం ద్వార్-బాంగ్ అనే సంస్కృత పదం నుండి ఉద్భవించింది. ద్వార్-బాంగ్ అంటే బెంగాల్ తలుపు అని అర్థం. ఆహారంతో పాటు ఈ నగరం దర్భంగా రాజ కుటుంబానికి కూడా ప్రసిద్ధి చెందింది.

దర్భంగాని 1875 జనవరి 1న స్థాపించారు. మొఘల్ కాలంలో దర్భంగి ఖాన్ ఈ నగరాన్ని స్థాపించాడని చెబుతారు. దర్భంగాలో ఒక బ్రాహ్మణుడు ఇస్లాంను స్వీకరించాడు. ఆ తర్వాత దర్భంగా మహారాజు నుండి ఖాన్ బిరుదును పొందాడు.

చరిత్ర చాలా పాతది..

పురాణాల ప్రకారం ఇక్ష్వాకు రాజు కుమారుడు నిమి సూర్యవంశీ విదేహ రాజ్యాన్ని స్థాపించాడు. విదేహ రాజు మిథి పేరు మీదుగా ఈ ప్రాంతం మిథిలా ప్రాంతంగా ప్రసిద్ధి చెందింది. ఇది మౌర్య, గుప్త పాలకుల సామ్రాజ్యంలో కూడా ఒక భాగం. 13వ శతాబ్దంలో పశ్చిమ బెంగాల్ పాలకుడు హాజీ షంసుద్దీన్ ఇలియాస్ పాలనలో మిథిలా, తిర్హట్ ప్రాంతాలు విభజించారు. ఉత్తర భాగంలో మధుబని దర్భంగా, సమస్తిపూర్ ఉన్నాయి. ఇవి ఓయిన్వార్ రాజు కామేశ్వర్ సింగ్ ఆధీనంలోకి వచ్చాయి. రాజా కామేశ్వర్ సింగ్ కళ, సంస్కృతి, సాహిత్యాన్ని గొప్పగా ప్రోత్సహించారు. విద్యాపతి, గదాధర్ పండిట్, మండన్ మిశ్రా, వాచస్పతి మిశ్రా, నాగార్జున వంటి ఎందరో ప్రముఖ రచయితలు ఈ నేల నుంచే పుట్టారు.

మిథిలా సంస్కృతికి కేంద్ర బిందువు

దర్భంగాలో అత్యధికంగా మిథిలా మాట్లాడే ప్రజలు ఉన్నారు. మైథిలి ఇక్కడ ఎక్కువగా మాట్లాడే భాష. మిథిలా పెయింటింగ్ కూడా ఈ ప్రాంతం నుండి చాలా ఖ్యాతిని పొందింది. ఇక్కడ ప్రసిద్ధ జానపద కళలు అనేక వస్త్రాల పొరలపై రంగురంగుల దారాలతో చేసిన సుజని కళ. గడ్డితో చేసిన కళాత్మక డిజైన్లతో సిక్కి ఉన్నాయి. ఇక్కడ ఝిజియా వంటి జానపద నృత్యం, సామా - చకేవా వంటి జానపద పండుగ కూడా ఉంది.

తమలపాకు, వెన్న, చేపలు వంటి ఆహార పదార్థాలకు దర్భంగా చాలా ప్రసిద్ధి చెందింది. మఖానా అంటే ఫాక్స్‌నట్ ఇప్పుడు విదేశాలలో కూడా దాని రుచి, నాణ్యతకు గుర్తింపు పొందింది. మఖానాకు కేంద్ర ప్రభుత్వం జీఐ ట్యాగ్ కూడా ఇచ్చింది.

దర్భంగా రాజు జాడలు..

మిథిలా హృదయం అని పిలిచే దర్భంగా కథ దర్భంగా రాజకుటుంబం చర్చ లేకుండా అసంపూర్ణంగా ఉంటుంది. మహారాజ్ నరేంద్ర సింగ్, మహారాజ్ లక్ష్మేశ్వర్ సింగ్, మహారాజ్ రామేశ్వర్ సింగ్, మహారాజ్ కామేశ్వర్ సింగ్, దర్భంగాలోని ప్రతి రాజు ఈ ప్రాంత చరిత్రను అద్భుతంగా ముందుకు తీసుకెళ్లారు. ఈ రాజకుటుంబం కుటుంబ దేవత కంకాలి దేవి మరియు ఈ రాజకుటుంబం దర్భంగా మొత్తం పాలన కంకాళీ దేవికి చెందినదని నమ్ముతారు. రాజకుటుంబంలోని ప్రజలు కేవలం ధర్మకర్తలు. దర్భంగా రాజ్ ప్యాలెస్‌ను నర్గౌనా ప్యాలెస్ అని పిలుస్తారు.

దర్భంగా రాజ్ వైభవం ఏంటంటే, ఆ సమయంలో కూడా దర్భంగాలో ఢిల్లీ వ్యవస్థలానే ఉండేది. ఢిల్లీలోని ఎర్రకోట తరహాలో దర్భంగా రాజ కోట నిర్మించారు. అప్పట్లో లండన్ నుంచి తెప్పించిన టైల్స్ ను దర్భంగా రాజభవనంలో అమర్చారు. దర్భంగా రాజ కుటుంబం రైల్వే, విద్యుత్, విద్య వంటి అనేక సౌకర్యాలను ప్రజలకు అందించింది. నగరంలోని అతిపెద్ద ఆసుపత్రి DMCH కోసం భూమిని కూడా ఇచ్చింది. అంతే కాదు దర్భంగా రాజకుటుంబం కూడా స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో గొప్ప కృషి చేసింది. మహారాజా లక్ష్మేశ్వర్ సింగ్ 1885 సంవత్సరంలో భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ వ్యవస్థాపకులలో ఒకరు.

దర్భంగా రాజ కుటుంబం అలీఘర్ ముస్లిం విశ్వవిద్యాలయానికి పెద్ద మొత్తంలో విరాళంగా ఇచ్చింది. ఈ విశ్వవిద్యాలయానికి అతిపెద్ద ముస్లిమేతర దాతగా మారింది. అప్పుడు బనారస్ హిందూ యూనివర్సిటీ నిర్మాణానికి మొత్తం రూ. 1 కోటి ఖర్చవుతుండగా, అందులోనూ మహారాజ్ లక్ష్మణేశ్వర్ సింగ్ రూ. 50 లక్షలు ఇచ్చారు. దర్భంగాలోని ప్రసిద్ధ లలిత్ నారాయణ్ మిథిలా విశ్వవిద్యాలయం, సంస్కృత విశ్వవిద్యాలయం కూడా దర్భంగా రాజ్ భవనంలోనే నడుస్తున్నాయి.

చితి పై మాత కాళి ఆలయం..

నగరం ప్రధాన ఆకర్షణ మాత కాళి శ్యామా ఆలయం. శ్యామా ఆలయ సముదాయం చాలా పెద్దది. అనేక చిన్న, పెద్ద దేవాలయాలు ఇక్కడ ఉన్నాయి. భక్తులు శ్యామా మయి అని పిలుచుకునే మా కాళి ఆలయం అతిపెద్దది. ఈ ఆలయం ప్రత్యేకత ఏమిటంటే ఇది దర్భంగా మహారాజ్ అంత్యక్రియలు చితిపై నిర్మించారు. అయినప్పటికీ ప్రతి శుభకార్యానికి ప్రజలు శ్యామమయి ఆశీస్సులు పొందేందుకు వస్తారని దాని నమ్మకం. అంతే కాకుండా వివాహం, ముండన్, ఉపనయనం వంటి శుభకార్యాలు కూడా ఇక్కడ జరుగుతాయి. ఈ ఆలయాన్ని మహారాజ్ కామేశ్వర్ సింగ్ 1933లో దివంగత మహారాజ్ రామేశ్వర్ సింగ్ అంత్యక్రియలు చేసిన చితి పై స్థాపించారు.

శ్యామమాయి ఆలయంతో పాటు, కంకళి ఆలయం కూడా ఈ ప్రాంతంలోని ప్రసిద్ధ దేవాలయం. ఇది నరగోనా ప్యాలెస్‌లో ఉంది. ఇది రాజకుటుంబం కుటుంబ దేవత అయిన కంకాళి మాత ఆలయం, దీనిని రాజ కుటుంబం మాత్రమే నిర్వహిస్తుంది. దర్భంగా లోని ప్రసిద్ధ దేవాలయాలలో హనుమాన్ జీ మనోకామ్న ఆలయం, మాతరాణి మ్లేచ్ మర్దిని ఆలయం కూడా ఉన్నాయి.

విమానాశ్రయం..

2020 సంవత్సరంలో దర్భంగా నుంచి విమాన సేవ కూడా ప్రారంభమైంది. ఇండియన్ ఎయిర్ ఫోర్స్ స్టేషన్ ఇప్పటికే ఇక్కడ ఉంది. ఇది కాకుండా దర్భంగాలో AIIMS ఆసుపత్రిని కూడా ప్రతిపాదించారు. దాని నిర్మాణం తర్వాత ఈ నగరం, పరిసర ప్రాంతాల ప్రజలు రెండు పెద్ద ఆసుపత్రులను పొందుతారు. ఒకటి AIIMS, మరొకటి DMCH.

దర్భంగా నగరం 16వ శతాబ్దంలో దర్భంగా రాజ్ రాజధాని. 1845లో బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం దర్భంగా సదర్‌ను సబ్ డివిజన్‌గా చేసి 1864లో దర్భంగా నగరం మునిసిపల్ బాడీగా మారింది. ఇది 1875లో స్వతంత్ర జిల్లాగా అవతరించే వరకు తిర్హట్‌లో ఉంది. స్వాతంత్ర్యం తర్వాత, 1972లో, దర్భంగాకు డివిజన్ హోదా ఇవ్వబడింది. మధుబని, సమస్తిపూర్‌లను దాని కింద ఉంచారు.