ప్రమాదకర పరిస్థితిని సృష్టించనున్న వేడిగాలులు.. ఐఎండీ హెచ్చరికలు..

దిశ, ఫీచర్స్ : ప్రధాని నరేంద్ర మోడీ ఏప్రిల్ 11వ తేదీన భారత వాతావరణ శాఖ (ఐఎండీ), జాతీయ విపత్తు నిర్వహణ (ఎన్‌డిఎంఎ) అధికారులతో సమావేశమయ్యారు. ఈ సందర్భంగా ఏప్రిల్‌ - జూన్‌ మధ్య ఏర్పడే ఎండవేడిమి, వేడిగాలుల గురించి ఆయన చర్చించారు. దీనిని ఎదుర్కొనేందుకు ఆరోగ్యశాఖ ఏర్పాట్లను కూడా ఆయన పరిశీలించారు. ఇటీవల IMD ఒక హెచ్చరిక జారీ చేసింది. రానున్న మూడు నెలల్లో దేశంలోని దాదాపు అన్ని ప్రాంతాల్లోనూ వేడిగాలులు వీస్తాయని పేర్కొంది.

ఈసారి హీట్ వేవ్ సంఘటనలు సాధారణం కంటే ఎక్కువ సేపు ఉండవచ్చని భావిస్తున్నారు. IMD ప్రకారం ఈ మూడు నెలల్లో 10 నుండి 20 రోజుల పాటు హీట్ వేవ్ వ్యాప్తి కనిపించవచ్చు. సాధారణంగా ఇది 1 నుంచి 3 రోజులు మాత్రమే ఉండాలి. వేడిగాలులు ఎక్కువ కాలం కొనసాగితే, దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థ పై దాని ప్రభావం మరింత తీవ్రంగా ఉంటుందని తెలిపారు. ఎందుకంటే అది పంటను దెబ్బతీస్తుంది. దీనివల్ల ద్రవ్యోల్బణం పెరిగి రైతుల ఆదాయం తగ్గుతుంది. ఇది ప్రజల ఆరోగ్యం పై కూడా ప్రమాదకరమైన ప్రభావాన్ని చూపుతుంది.

దేశంలోని పలునగరాల్లో ఇప్పటికే ఉష్ణోగ్రత 38 డిగ్రీల సెల్సియస్‌కు చేరుకుంది. త్వరలో 40 దాటనుంది. ఇప్పుడు IMD హెచ్చరిక ప్రధాని మోడీతో సహా దేశం మొత్తాన్ని ఆందోళనకు గురి చేసింది. వేడి తరంగం ప్రజలను ఎంత, ఎలా ప్రభావితం చేస్తుందనేది ప్రశ్న. అయితే సమాధానాలు తెలుసుకునే ముందు, హీట్ వేవ్ అంటే ఏమిటి, దాని సంఘటనలు రోజురోజుకు ఎందుకు పెరుగుతున్నాయో తెలుసుకుందాం ?

హీట్ వేవ్ అంటే ఏమిటి ?

WHO ప్రకారం వరుసగా రెండు రోజులు ఒక ప్రాంతంలో అత్యధిక ఉష్ణోగ్రత సాధారణం కంటే 4.5 డిగ్రీల సెల్సియస్ ఎక్కువగా ఉంటే, అది వేడి తరంగంగా పరిగణిస్తారు. ఇది సాధారణం కంటే 6.5 డిగ్రీల సెల్సియస్ కంటే ఎక్కువగా ఉంటే, అది తీవ్రమైన వేడి తరంగాల వర్గంలో పరిగణిస్తారు.

దానివల్లే హీట్ వేవ్ పెరిగింది..

వరల్డ్ వెదర్ అట్రిబ్యూషన్ (WWA), వాతావరణ మార్పుల పై పనిచేస్తున్న అంతర్జాతీయ NGO 2023లో ఒక నివేదికను ప్రచురించింది. ఈ నివేదికలో భారతదేశంలో వేగంగా పెరుగుతున్న వేడి తరంగాలకు మానవ ప్రేరిత వాతావరణ మార్పు కారణమని పేర్కొంది. అలాగే భారతదేశ వాతావరణాన్ని పర్యవేక్షిస్తున్న ఈ శాస్త్రవేత్తలు 2024 లో కూడా కొన్ని నెలల పాటు ఎల్ నినో ప్రభావం ఉంటుందని, ఇది భారతదేశంతో సహా మొత్తం ప్రపంచాన్ని ప్రభావితం చేస్తుందని నమ్ముతారు. ఈ ప్రభావం కారణంగా పాదరసం మరింత పెరుగుతుందని, వేడి తరంగాల సంభవం సాధారణం కంటే ఎక్కువగా ఉంటుందని తెలిపారు. ఎల్ నినో ప్రభావం ఇప్పటికే భారతదేశ వాతావరణ నమూనాల పై ప్రభావం చూపుతోంది.

ప్రమాదకర పరిస్థితిని సృష్టించనున్న వేడిగాలులు..

దేశంలో వేగంగా పెరుగుతున్న గ్రీన్‌హౌస్ వాయు ఉద్గారాలు, దాని ఫలితంగా ఏర్పడిన వాతావరణ మార్పుల కారణంగా, దాని ప్రభావం మరింత తీవ్రంగా మారింది. భారతదేశం తీవ్రమైన ఉష్ణోగ్రతల పెరుగుదలతో, కరువు వంటి పరిస్థితిని ఎదుర్కోవలసి ఉంటుంది. వాతావరణ మార్పుల కారణంగా, వేడి తరంగాల వ్యవధి, ఫ్రీక్వెన్సీ పెరుగుతుంది. అలాగే ఉష్ణోగ్రత కూడా ప్రాణాంతకం అవుతుంది.

2023లో మినిస్ట్రీ ఆఫ్ ఎర్త్ అండ్ సైన్స్ దీనిపై ఒక అధ్యయనాన్ని విడుదల చేసింది. దీని ప్రకారం 1961, 2021 మధ్య వాతావరణ మార్పుల కారణంగా, భారతదేశంలో వేడి తరంగాలు సగటున 2.5 రోజులు పెరిగాయి. మధ్య భారతదేశం, వాయువ్య భారతదేశం, ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో గరిష్ట వేడి వేవ్‌లు కనిపిస్తున్నాయని ఈ అధ్యయనంలో చెప్పారు. రాబోయే సంవత్సరాల్లో ఈ ప్రాంతాల్లో వేడి తరంగాలు ఒకటి నుండి రెండు రెట్లు పెరగవచ్చు. దీని వ్యవధి కూడా 12-18 రోజులకు పెరుగుతుంది. అలాగే దాని వ్యాప్తి దక్షిణాది రాష్ట్రాల్లో కూడా చూడవచ్చు, ఇవి సాధారణంగా వేడి తరంగాల నుండి సురక్షితంగా ఉంటాయి.

2016 భారతదేశానికి అత్యంత వేడి సంవత్సరం..

ఎల్ నినో ప్రభావం కారణంగా 2023 సంవత్సరం గత 122 సంవత్సరాలలో భారతదేశం రెండవ అత్యంత వేడి సంవత్సరం. IMD ప్రకారం 2016 సంవత్సరం భారతదేశానికి అత్యంత వేడి సంవత్సరం అని. 2022 సంవత్సరంలో గత 12 ఏళ్లలో 203 హీట్ వేవ్ కేసులు నమోదయ్యాయి. ఇది గత 12 సంవత్సరాలలో అత్యధికం.

అలాగే మినిస్ట్రీ ఆఫ్ ఎర్త్ అండ్ సైన్స్ నివేదిక ప్రకారం 2014 నుంచి 2023 వరకు దశాబ్దం భారతదేశానికి అత్యంత వేడిగా ఉంది. ఈ కాలంలో వాతావరణంలో కార్బన్ డయాక్సైడ్ స్థాయి 425 ppm స్థాయికి చేరుకుంది. ఇటీవల, ఐక్యరాజ్య సమితి వాతావరణ విభాగం కూడా తన నివేదికలో ఈ విషయాన్ని ధృవీకరించింది. 1950 నుండి ప్రతి దశాబ్దానికి దేశంలో ఉష్ణోగ్రత 0.15 డిగ్రీల సెల్సియస్ పెరుగుతుందని మంత్రిత్వ శాఖ వెల్లడించింది.

హీట్ వేవ్ మరణ సందేశంగా మారింది..

వాతావరణ మార్పుల కారణంగా భారతదేశంలో వేడి తరంగాలు, ఉష్ణోగ్రత పెరుగుదల మాత్రమే కాదు, దీంతో మరణాల సంఖ్య కూడా ఏటా పెరుగుతోంది. గత రెండు దశాబ్దాలలో హీట్ వేవ్ మరణానికి మరో పేరుగా మారింది. ఈ కాలంలో అది 15 వేల మందికి పైగా ప్రాణాలు తీసింది. లోక్‌సభలో ఆరోగ్య మంత్రిత్వ శాఖ ఇచ్చిన సమాధానం ప్రకారం, 2023లో వేడిగాలుల కారణంగా 14 రాష్ట్రాల్లో కనీసం 264 మరణాలు సంభవించాయి. IMD ప్రకారం, 2022 లో దీని కారణంగా 30 మంది మరణించారు. అంటే 2022 తో పోలిస్తే 2023లో 8 రెట్లు ఎక్కువ మంది వడదెబ్బ కారణంగా మరణించారు.

ఇక నేషనల్ క్రైమ్ రికార్డ్స్ బ్యూరో (NCRB) డేటా ప్రకారం 2012, 2021 మధ్య, 11 వేల మందికి పైగా ప్రజలు వడదెబ్బ కారణంగా మరణించారు. మనం మరింత వెనక్కి వెళితే, IMD ప్రకారం, 2003 నుండి 2011 వరకు సుమారు 3400 మంది బాధితులు ఉన్నారు. ఎండ వేడిమి రోజురోజుకు ఎంత ప్రాణాంతకంగా మారుతుందో ఈ గణాంకాలు తెలియజేస్తున్నాయి.

నీటి కొరత..

వేడిగాలుల ప్రభావం మన జీవితాలను అన్ని విధాలుగా కష్టతరం చేస్తోంది. దీని వల్ల ప్రాణాలకు ముప్పు వాటిల్లడమే కాకుండా దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థ పై కూడా తీవ్ర ప్రభావం చూపుతుంది. IMD అంచనా సరైనదని రుజువైతే, రోజువారీ జీవితంలో ధాన్యాల నుంచి నీటి వరకు ప్రతిదానికీ కొరత ఉండవచ్చు. దీని కారణంగా ద్రవ్యోల్బణం కనిపించవచ్చు. సెంట్రల్ వాటర్ కమిషన్ (సిడబ్ల్యుసి) తాజా నివేదిక ప్రకారం, ఈ వేసవిలో మనం నీటి కోసం ఆరాటపడవలసి ఉంటుంది. ఎందుకంటే దేశంలోని అన్ని జోన్లలో రిజర్వాయర్ల సామర్థ్యం గతేడాది కంటే తక్కువగా ఉంది.

వేడి తరంగాల వ్యవధి పెరిగితే నదులలో నీరు కూడా త్వరగా ఎండిపోతుంది. పంటలకు కూడా ఎక్కువ నీరు అవసరం అవుతుంది. దీంతో తాగునీటి సమస్యతో పాటు పంటలకు కూడా సక్రమంగా సాగునీరు అందక ధాన్యం, కూరగాయల ఉత్పత్తి పైన ప్రభావం చూపుతుంది. ఎక్కువ కాలం సాధారణ ఉష్ణోగ్రతల కంటే ఎక్కువ ఉష్ణోగ్రతలు ఉండటం వల్ల ధాన్యాలు, పండ్లు, కూరగాయలు కూడా పెద్ద మొత్తంలో వృథా అవుతాయి. దీంతో ఉత్పత్తి తగ్గి ద్రవ్యోల్బణం పెరుగుతుంది.

ప్రపంచబ్యాంకు గతేడాది విడుదల చేసిన నివేదిక ప్రకారం భారత్‌లో కేవలం 4 శాతం ఆహారానికి మాత్రమే కోల్డ్ చైన్ సౌకర్యం అందుబాటులో ఉంది. దీని కారణంగా దేశం ప్రతి సంవత్సరం సుమారు 13 బిలియన్ డాలర్ల విలువైన ఆహార ధాన్యాలను కోల్పోతోంది. ఈ అంశాలన్నింటిని పరిశీలిస్తే, ఈ ఏడాది వేడిగాలుల కారణంగా భారత్ గడ్డు పరిస్థితిని ఎదుర్కోవాల్సి వస్తుందని అంచనా వేస్తున్నారు.